Μονή του Αγίου Βαρνάβα και Μουσείο Εικόνων
Ένα από τα σημαντικότερα σημεία στο νησί όχι μόνο για προσκυνητές, αλλά και για τουρίστες που ενδιαφέρονται για την ιστορία.
Μονή Αγίου Βαρνάβα
Στην άκρη της Αμμοχώστου, σε ένα μικρό ύψωμα με θέα στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας, βρίσκεται μια εκκλησία με δύο τρούλους αφιερωμένη στον Άγιο Βαρνάβα, προστάτη της Κύπρου.
Η αρχική εκκλησία ιδρύθηκε στα τέλη του 5ου αιώνα, πιθανόν το 477, όταν ο αυτοκράτορας Ζήνων χρηματοδότησε την κατασκευή της βασιλικής κοντά στο σημείο όπου ο Αρχιεπίσκοπος Ανθέμιος ανακάλυψε τον τάφο του Βαρνάβα.
Η εκκλησία είχε ξύλινη στέγη και περιλάμβανε κελιά, κήπους, υδραγωγεία και χώρους για προσκυνητές. Ίσως προοριζόταν για προσκυνητές που πήγαιναν στους Αγίους Τόπους να σταματούν εδώ και να προσκυνούν τα ιερά λείψανα.
Δύο κτήρια προστέθηκαν στο συγκρότημα κατά τη βασιλεία του Ιουστινιανού Α' (527-565) από τον επόμενο αρχιεπίσκοπο, Φιλόξενο.
Ωστόσο, η εκκλησία υπέστη σοβαρές ζημιές κατά τις αραβικές επιδρομές του 7ου αιώνα και τα μόνα ερείπια που σώζονται σήμερα είναι η αρχική αψίδα στη ανατολική πλευρά.
Η σημερινή μονή του Αγίου Βαρνάβα χτίστηκε πάνω στα ερείπια της βυζαντινής εκκλησίας τον 18ο αιώνα. Είχε τρεις τρούλους, αλλά λόγω της έλλειψης θεμελίων και του μαλακού εδάφους, ένας τρούλος και η αψίδα κατέρρευσαν. Κατά τις επισκευές δεν αντικαταστάθηκε ο τρίτος τρούλος, με αποτέλεσμα να έχει σήμερα τετράγωνη μορφή. Μέσα στην εκκλησία υπάρχει τοιχογραφία που απεικονίζει το όνειρο του επισκόπου, την ανεύρεση του σώματος και την παράδοση του Ευαγγελίου στον αυτοκράτορα.
Μέχρι το 1974 ζούσαν στο μοναστήρι τρεις μοναχοί που ζούσαν πουλώντας μέλι και γράφοντας εικόνες. Η μονή εγκαταλείφθηκε μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Ποιος ήταν ο Άγιος Βαρνάβας
Ο Άγιος Βαρνάβας ήταν Εβραίος από τη Σαλαμίνα. Ονομαζόταν Ιωσήφ και πήγε στους Αγίους Τόπους για να σπουδάσει νομική, όπου γνώρισε τον Απόστολο Παύλο. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στα Ιεροσόλυμα, έγινε μάρτυρας θαυμάτων του Ιησού και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό το έτος 33. Χάρισε την οικογενειακή του περιουσία στην πρώιμη εκκλησία και στους φτωχούς των Ιεροσολύμων.
Ως Αρχιεπίσκοπος Σαλαμίνας εντυπωσίασε τόσο πολύ τον Ρωμαίο διοικητή της Κύπρου, Σέργιο Παύλο, ώστε εκείνος ασπάστηκε την πίστη. Η Κύπρος έγινε έτσι η πρώτη περιοχή στον κόσμο με χριστιανό κυβερνήτη.
Κατά τη δεύτερη επίσκεψή του στο νησί το 75 μ.Χ., συνελήφθη και φυλακίστηκε σε συναγωγή της Σαλαμίνας. Την ίδια νύχτα, πλήθος Ιουδαίων τον λιθοβόλησε μέχρι θανάτου και το σώμα του ρίχτηκε στη θάλασσα.
Ωστόσο, οι οπαδοί του βρήκαν τα λείψανά του και τα έθαψαν κρυφά σε τάφο κάτω από χαρουπιά στα δυτικά του νεκροταφείου της Σαλαμίνας. Ο συνεργάτης του, Ιωάννης Μάρκος, τοποθέτησε στο στήθος του το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Ο τάφος του Αγίου Βαρνάβα έμεινε άγνωστος για πάνω από 400 χρόνια, έως ότου ανακαλύφθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Ανθέμιο τον 5ο αιώνα.
Μουσείο Εικόνων
Σήμερα η εκκλησία, που δεν κατοικείται πλέον από μοναχική κοινότητα, λειτουργεί ως μουσείο εικόνων. Στα πρώην κτίρια της μονής λειτουργεί επίσης αρχαιολογικό μουσείο με ευρήματα της νεολιθικής περιόδου.
Εκτός από εικόνες, το μουσείο φιλοξενεί εντυπωσιακή συλλογή κυπριακών ευρημάτων που χρονολογούνται από τον 7ο αιώνα π.Χ. Στον ναό που στεγάζει την αρχαιολογική συλλογή υπάρχει παρεκκλήσι με τον τάφο του αγίου.
Το μουσείο εικόνων διαθέτει μία από τις καλύτερες συλλογές αρχαιοτήτων της εποχής του χαλκού και του πρώιμου σιδήρου στη Βόρεια Κύπρο. Στο αρχαιολογικό μουσείο εκτίθενται επίσης κειμήλια από την κοντινή αρχαία πόλη Έγκομη, που επηρεάστηκε από τον αρχαίο Αιγυπτιακό πολιτισμό.
Ενδιαφέροντα στοιχεία
- Το 1844 στο Λονδίνο ιδρύθηκε ο Καθεδρικός Ναός του Νότιγχαμ, αφιερωμένος στον Άγιο Βαρνάβα.
- Ημέρα μνήμης του Αγίου: 24 Ιουνίου στην Ορθόδοξη Εκκλησία και 11 Ιουνίου στη Καθολική.
Συχνές ερωτήσεις για τη μονή
Ποιες είναι οι ώρες λειτουργίας της μονής Αγίου Βαρνάβα;
Η μονή και το μουσείο λειτουργούν από Δευτέρα έως Σάββατο, 09:00–17:00. Την Κυριακή είναι κλειστά.
Πώς να πάτε στη μονή Αγίου Βαρνάβα;
Λεωφορείο. Δεν υπάρχει άμεση δημόσια συγκοινωνία, αλλά μπορείτε να πάρετε μίνι μπας από την Αμμόχωστο προς το Ισκέλε, να κατεβείτε στον κυκλικό κόμβο απέναντι από την αρχαία Σαλαμίνα και να περπατήσετε περίπου 1 χλμ.
Ταξί. Το μέρος είναι γνωστό σε κάθε ταξιτζή. Από Αμμόχωστο ή Ισκέλε είναι φθηνό, από άλλες περιοχές της Βόρειας Κύπρου ίσως κοστίσει περισσότερο.
Αυτοκίνητο. Με δικό σας ή ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο είναι εύκολο – από Αμμόχωστο είναι μόνο 10 χλμ. Παρακάτω θα βρείτε χάρτη με την τοποθεσία της μονής.
Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο κανάλι μας στο Telegram για να μαθαίνετε όλα τα ενδιαφέροντα και ασυνήθιστα για τη ζωή στο νησί!