Νέα ευρωπαϊκή έρευνα συνδέει τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας

Νέα δεδομένα από μεγάλη ευρωπαϊκή μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Regional Health – Europe, δείχνουν σύνδεση μεταξύ τακτικής κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και αυξημένου κινδύνου θνησιμότητας από σοβαρές παθήσεις, όπως η νόσος Πάρκινσον, τα εγκεφαλικά επεισόδια και οι καρδιαγγειακές νόσοι.

Η μελέτη κάλυψε περισσότερους από 400.000 κατοίκους της Ευρώπης ηλικίας 35–74 ετών και διήρκησε σχεδόν 16 χρόνια. Οι επιστήμονες κατέγραψαν λεπτομερώς τη διατροφή των συμμετεχόντων και τη συνέκριναν με την κατάσταση της υγείας τους. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η συχνή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συνδέθηκε με 23% αύξηση του κινδύνου θανάτου από τη νόσο Πάρκινσον.

Παρατηρήθηκε επίσης αύξηση 11% στη θνησιμότητα από εγκεφαλικά επεισόδια και 5–9% στις καρδιαγγειακές νόσους. Η θνησιμότητα από παθήσεις του πεπτικού συστήματος ήταν υψηλότερη κατά 12%. Συνολικά, η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων αύξησε την πιθανότητα πρόωρου θανάτου κατά 4%, ανεξάρτητα από την αρχική κατάσταση υγείας.

Στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνονται βιομηχανικά προϊόντα με γλυκαντικές ύλες, χρωστικές, συντηρητικά και γαλακτωματοποιητές: έτοιμα γεύματα, κατεψυγμένες πίτσες, συσκευασμένα γλυκά, σνακ και επεξεργασμένο κρέας. Ο υψηλός βαθμός επεξεργασίας αλλάζει τη δομή των τροφίμων και επιταχύνει την απορρόφησή τους, γεγονός που, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να επηρεάσει το μικροβίωμα του εντέρου και να προκαλέσει φλεγμονές.

Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα 428.728 ατόμων, περίπου 70% των οποίων ήταν γυναίκες. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν αναλυτικά ερωτηματολόγια για τη διατροφή του προηγούμενου έτους και οι διατροφές ταξινομήθηκαν ανάλογα με το επίπεδο υπερεπεξεργασμένων τροφίμων.

Το υψηλότερο ποσοστό κατανάλωσης καταγράφηκε στη Νορβηγία — περίπου 23% της ημερήσιας πρόσληψης. Ακολούθησαν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γερμανία (από 17%). Τα χαμηλότερα επίπεδα σημειώθηκαν στη Γαλλία (7%), στην Ισπανία (8%) και στην Ιταλία (10%).

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η μείωση της πρόσληψης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων κατά 10% μπορεί να μειώσει σημαντικά τους κινδύνους: κατά 22% στη θνησιμότητα από Πάρκινσον, κατά 18% στις παθήσεις του πεπτικού, κατά 13% στα εγκεφαλικά επεισόδια και κατά 11–12% στις καρδιαγγειακές παθήσεις.

Ωστόσο, τονίζουν ότι υπάρχουν περιορισμοί: η διατροφή καταγράφηκε μόνο στην αρχή και η μελέτη είναι παρατηρητική, κάτι που δεν επιτρέπει την απόδειξη άμεσης αιτιώδους σχέσης.