Το σύστημα υγείας της Κύπρου στα όρια εξάντλησης: οι γιατροί δεν αντέχουν πλέον το βάρος

Το σύστημα υγείας της Κύπρου αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση προσωπικού. Σχεδόν το ένα τρίτο των επαγγελματιών υγείας παρουσιάζει συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ ένας στους δέκα σκέφτεται σοβαρά να εγκαταλείψει το επάγγελμα.

Η κύρια αιτία είναι η χρόνια υπερφόρτωση. Πολλοί γιατροί και νοσηλευτές εργάζονται 50–60 ώρες την εβδομάδα, συχνά συνδυάζοντας βάρδιες σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία. Ένα μέρος του προσωπικού εργάζεται με προσωρινές συμβάσεις χωρίς σταθερές εγγυήσεις.

Σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, η Κύπρος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντική έλλειψη ιατρικού προσωπικού. Υπάρχουν περίπου 80 επαγγελματίες υγείας ανά 10.000 κατοίκους, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ υπερβαίνει τους 120. Αυτό οδηγεί σε συνεχή υπερωρίες και αυξημένα λάθη λόγω κόπωσης.

Η κρίση επιδεινώνεται από την επιθετική συμπεριφορά των ασθενών. Σύμφωνα με έρευνες, έως και το 90% του προσωπικού έχει δεχθεί λεκτικές προσβολές, απειλές ή ακόμη και σωματική βία. Οι γιατροί δηλώνουν ότι αισθάνονται απροστάτευτοι και ψυχικά εξαντλημένοι.

Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι η γήρανση του προσωπικού: περίπου το 38% των επαγγελματιών είναι άνω των 55 ετών, ενώ οι νέοι γιατροί διστάζουν να ενταχθούν στο σύστημα λόγω χαμηλών μισθών και υψηλού φόρτου εργασίας. Ο δείκτης ευημερίας του ιατρικού προσωπικού στην Κύπρο (σύμφωνα με τον ΠΟΥ) είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο της ΕΕ, δείχνοντας αυξανόμενο επαγγελματικό burnout.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε την κατάσταση «κρίση βιωσιμότητας» και προειδοποίησε ότι χωρίς άμεσα μέτρα, η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας μπορεί να επιδεινωθεί ραγδαία. Μεταξύ των προτεινόμενων μέτρων είναι η μείωση των υπερωριών, η εφαρμογή προγραμμάτων ψυχολογικής υποστήριξης, η καταπολέμηση της βίας στα νοσοκομεία και η ενθάρρυνση των νέων επαγγελματιών.

Οι τοπικοί ειδικοί σημειώνουν ότι, παρόλο που το σύστημα GESY βελτίωσε την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, δεν συνοδεύτηκε από αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού. Αυτό επιβάρυνε περαιτέρω τους γιατρούς, και ορισμένοι σκέφτονται να μεταναστεύσουν.

Εάν το κράτος δεν λάβει μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την προστασία του ιατρικού προσωπικού, η Κύπρος μπορεί να αντιμετωπίσει σοβαρή έλλειψη γιατρών και αποδυνάμωση ολόκληρου του συστήματος υγείας.