Nowe europejskie badanie łączy żywność ultraprzetworzoną ze zwiększonym ryzykiem śmiertelności

Nowe dane z dużego europejskiego badania, opublikowanego w The Lancet Regional Health – Europe, wskazują na związek między regularnym spożywaniem żywności ultraprzetworzonej a zwiększonym ryzykiem śmierci z powodu wielu poważnych chorób, w tym choroby Parkinsona, udarów i schorzeń sercowo-naczyniowych.

Badaniem objęto ponad 400 tysięcy mieszkańców Europy w wieku 35–74 lat, a jego przebieg trwał niemal 16 lat. Naukowcy szczegółowo analizowali dietę uczestników i zestawiali ją z ich stanem zdrowia. Wyniki wykazały, że częste spożywanie dużych ilości ultraprzetworzonej żywności wiązało się z 23% wzrostem ryzyka zgonu z powodu choroby Parkinsona.

Odnotowano również 11-procentowy wzrost śmiertelności z powodu udarów oraz 5–9% w przypadku chorób sercowo-naczyniowych. Śmiertelność z powodu chorób układu pokarmowego była wyższa o 12%. Ogółem spożywanie takich produktów zwiększało ryzyko przedwczesnej śmierci o 4%, niezależnie od wyjściowego stanu zdrowia.

Do żywności ultraprzetworzonej zalicza się produkty przemysłowe z dodatkiem substancji słodzących, barwników, konserwantów i emulgatorów: dania gotowe, mrożone pizze, pakowane słodycze, przekąski oraz przetworzone mięso. Wysoki poziom przetworzenia zmienia strukturę produktów i przyspiesza ich wchłanianie, co — według badaczy — może wpływać na mikrobiom jelitowy i wywoływać procesy zapalne.

Badanie oparto na danych 428 728 osób, z czego około 70% stanowiły kobiety. Uczestnicy wypełniali szczegółowe ankiety żywieniowe dotyczące poprzedniego roku, po czym diety klasyfikowano według udziału żywności ultraprzetworzonej.

Najwyższy średni poziom jej spożycia odnotowano w Norwegii — około 23% dziennej diety. Kolejne miejsca zajmowały Wielka Brytania i Niemcy (po 17%). Najniższe wartości stwierdzono we Francji (7%), Hiszpanii (8%) i we Włoszech (10%).

Naukowcy podkreślają, że ograniczenie udziału żywności ultraprzetworzonej w diecie o zaledwie 10% może znacząco obniżyć ryzyko: o 22% w przypadku śmierci z powodu choroby Parkinsona, o 18% — chorób układu pokarmowego, o 13% — udarów oraz o 11–12% — chorób sercowo-naczyniowych.

Jednocześnie badacze zaznaczają, że badanie ma ograniczenia: dieta była rejestrowana tylko na początku, a samo badanie ma charakter obserwacyjny, co uniemożliwia ustalenie bezpośredniego związku przyczynowego.