Na Morzu Śródziemnym 27 osób zmarło w wyniku spożycia rozdymki

Naukowcy z krajów graniczących z Morzem Śródziemnym ocenili zakres szkód wyrządzonych zdrowiu ludzkiemu przez rozdymki. W latach 2004-2023 27 osób zmarło z powodu spożycia rozdymki, podczas gdy kolejne 143 smakoszy zostało zatrutych, ale przeżyło.

Według Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP) Morze Śródziemne jest domem dla ponad 17 000 gatunków organizmów morskich, z których 20-30% to gatunki endemiczne. Morze Śródziemne posiada 1233 morskich obszarów chronionych, które chronią zarówno gatunki lokalne, jak i endemiczne.

Jednym z inwazyjnych gatunków obcych w Morzu Śródziemnym jest rozdymka.

Badanie zatytułowane "Impact of Invasive Pufferfish on Human Health (Attacks and Poisonings) in the Eastern Mediterranean" zostało przeprowadzone przez naukowców z Turcji, Grecji, Cypru, Libanu, Syrii, Izraela, Palestyny, Egiptu, Libii i Tunezji. Wyniki prac naukowych zostały opublikowane w czasopiśmie Biology.

Po raz pierwszy w badaniu omówiono przypadki ataków fizycznych, zatruć i zgonów spowodowanych przez rozdymkę (Lagocephalus sceleratus) i rozdymkę pomarańczową (Torquigener Hypsolegeneion) we wschodniej części Morza Śródziemnego.

Prace naukowe obejmują okres od czerwca 2004 r. do grudnia 2023 r. Podczas badania, w którym odnotowano 198 zdarzeń mających wpływ na zdrowie ludzi, zidentyfikowano i przeanalizowano 27 zgonów spowodowanych spożyciem, 143 zatrucia inne niż śmiertelne oraz 28 przypadków ataków fizycznych.

Odnotowano również szybki wzrost liczby zarejestrowanych przypadków, zwłaszcza po 2019 roku.

Pierwsze przypadki zatrucia rozdymką zarejestrowano w Libanie i Egipcie. Największą liczbę przypadków zatrucia odnotowano w Syrii - 64 osoby. W międzyczasie Liban stał się krajem o największej liczbie zgonów związanych z pufferfish, z 16 ofiarami śmiertelnymi.

Turcja zajęła drugie miejsce pod względem liczby śmiertelnych zatruć jadowitymi rybami, z 4 ofiarami śmiertelnymi, 24 zatruciami bez skutków śmiertelnych i 8 przypadkami ataków fizycznych.

Ryby rozdymkowate, które zawierają dużą ilość neurotoksyny tetrodotoksyny (TTX) w swoich tkankach, stanowią zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. Ponad 28% z około 200 gatunków rozdymek na całym świecie zawiera TTX w ilościach niebezpiecznych dla spożycia przez ludzi. Chociaż niski poziom TTX znaleziony w rozdymkach jest bardzo skuteczny jako środek przeciwbólowy, wysoka dawka może prowadzić do śmierci.

Według jednego z naukowców, Aylin Ulman, w Morzu Śródziemnym znanych jest 13 gatunków rozdymek. Sześć z zarejestrowanych gatunków pochodzi z Indo-Pacyfiku, a 3 z nich mają najwyższy poziom toksyczności. Gatunki z Morza Czerwonego pochodzące z Indo-Pacyfiku docierają do Morza Śródziemnego przez Kanał Sueski.

Rozdymki, po raz pierwszy zaobserwowane w wodach tureckich w 2002 r., zaczęły rozprzestrzeniać się na inne części Morza Śródziemnego w kolejnych dniach. Można je również zobaczyć w Cieśninie Gibraltarskiej i Morzu Czarnym. W ostatnich latach zaczęły atakować ludzi pływających w morzu, chociaż takie ataki są nadal rzadkie.