Pitsilia na Cyprze: tradycje kulinarne i słynne delikatesy mięsne

Region Pitsilia — geografia i wyjątkowość

Pitsilia to region kulturowy w centrum Cypru, obejmujący około 40 wiosek na obszarach Limassol, Nikozji i Larnaki. Jest to teren górzysty o chłodnym klimacie i żyznej glebie. Od wschodu graniczy z lasem Machairas, od zachodu z masywem górskim Troodos, od południa z lasami okręgu Limassol, a od północy z lasem Adelphi.

Wioski Pitsilii, w tym Agros, Akapnou, Arakapas, Fikardou, Odo i inne, są znane z gościnności i zachowania dawnych tradycji. To właśnie tutaj powstają najlepsze cypryjskie delikatesy mięsne, które stały się symbolami gastronomii wyspy.

Tradycje kuchni mięsnej

Pitsilia słynie przede wszystkim z umiejętności konserwowania mięsa — poprzez suszenie, marynowanie i wędzenie. Metody te rozwijały się w czasach, gdy nie istniały lodówki. Chłodny górski klimat i lokalne produkty — czerwone wino, kolendra, tymianek, szałwia — pozwalały mieszkańcom tworzyć wyjątkowe wyroby mięsne, których smaku nie da się pomylić z żadnym innym.

Hiromeri — duma cypryjskiej gastronomii

Hiromeri to jedno z najbardziej znanych mięsnych dań Cypru. Do jego przygotowania używa się szynki wieprzowej, która najpierw jest solona, a następnie marynowana w czerwonym winie i przyprawach. Następnie mięso wędzi się na gałązkach tymianku lub łodygach szałwii. Dzięki temu procesowi hiromeri zyskuje głęboki smak i aromat wina, dymu i przypraw.

To danie uważano za delikates i podawano wyłącznie na święta i uroczyste obiady. Dziś hiromeri można spróbować w tradycyjnych wioskach Pitsilii, gdzie wciąż przygotowuje się je według dawnych przepisów.

Lountza i Loukanika — przekąski do cypryjskiego wina

Lountza to wędzona polędwica wieprzowa marynowana w winie i kolendrze. W przeciwieństwie do hiromeri, często grilluje się ją i podaje jako przekąskę do wina lub zivanii.

Loukanika to wędzone wieprzowe kiełbaski, również marynowane w czerwonym winie. Charakteryzują się pikantnym smakiem i są obowiązkowym elementem cypryjskiego meze. W 2021 roku „Loukaniko Pitsilias” uzyskało status PGI (Chronione Oznaczenie Geograficzne) UE, co podkreśla jego wyjątkowość i jakość.

Posirti — mniej znany delikates

Posirti przygotowuje się z części brzusznej wieprzowiny. Podobnie jak inne delikatesy mięsne Pitsilii, solone, marynowane i wędzone. Choć posirti jest mniej znane turystom, wśród Cypryjczyków ceni się je za intensywny smak i delikatną teksturę.

Tsamarella — suszone kozie mięso

Na koniec, kolejny ważny delikates Pitsilii to tsamarella. Przygotowuje się go z bezzębnego koziego mięsa pokrojonego na duże kawałki. Najpierw mięso obficie solone, następnie suszone na gorącym cypryjskim słońcu. Po wysuszeniu produkt jest płukany i posypywany suszonym oregano. Dzięki tej metodzie przygotowania tsamarella zyskuje intensywny smak, zwartą teksturę i wyraźny aromat. Podaje się ją tak samo jak hiromeri — jako przekąskę do wina lub zivanii.

Tsamarella uważana jest za tradycyjne danie górskich wiosek, gdzie hodowla kóz była historycznie powszechna. Dziś można ją znaleźć na festiwalach kulinarnych oraz w specjalistycznych sklepach w Pitsilii.

Pitsilia dzisiaj — turystyka gastronomiczna na Cyprze

Trudno wymienić wszystkie cypryjskie delikatesy mięsne: w każdej wiosce są własne „sekretne” przepisy i sposoby przygotowania. Jednak gdy mowa o mięsie i wyrobach suszonych, to właśnie Pitsilia w górach Troodos jest pierwszym przystankiem dla tych, którzy chcą odkryć gastronomiczne serce wyspy.

Dziś produkty regionu włączone są w trasy gastronomiczne i zajmują szczególne miejsce na festiwalach tradycyjnej kuchni. Turyści przyjeżdżają tu, aby podziwiać górskie krajobrazy, autentyczną atmosferę oraz możliwość spróbowania hiromeri, loukanika, lountzy i innych dań bezpośrednio u mistrzów, którzy nadal zachowują dawne przepisy.

W ten sposób Pitsilia pozostaje ważnym centrum kulturalnym i gastronomicznym Cypru, a jej delikatesy stały się wizytówką wyspy.