Kuchnia Cypryjska: Afelia

Afelia to tradycyjna cypryjska potrawa z małych kawałków smażonej wieprzowiny, przygotowywana w wytrawnym czerwonym winie z dodatkiem kolendry.

Nazwa pochodzi od starogreckiego słowa „ovelia”, oznaczającego „ugotowane mięso”.

• Opis dania
• Przepis krok po kroku na Afelię
• Często zadawane pytania o jedzenie na Cyprze

Opis dania

To danie z wieprzowiny regularnie gości na stołach cypryjskich i greckich. Afelia tradycyjnie przygotowywana jest w glinianym naczyniu zwanym „tava”, które zwykle wkłada się do glinianego pieca, aby mięso mogło powoli się dusić aż do miękkości.

Składniki

Potrawa składa się zaledwie z kilku składników: pokrojonej w kostkę wieprzowiny (zazwyczaj z łopatki), wytrawnego czerwonego wina (używanego do zmiękczenia mięsa) oraz rozgniecionych nasion kolendry. Kolendra jest w rzeczywistości główną przyprawą na Cyprze i trudno znaleźć prawdziwie tradycyjną cypryjską potrawę bez niej.

Sposób podania

Afelia wyróżnia się aromatycznym połączeniem słodkich i kwaśnych smaków i zazwyczaj podawana jest z dodatkami takimi jak chrupiący chleb, ziemniaki lub pourgouri — pilaw z makaronu vermicelli, bulguru i bulionu drobiowego.

Podaje się ją także z mougentrą — mieszanką ryżu, soczewicy i cebuli. Można też zjeść ją z prostym ryżem i polać sosem pozostałym z pieczenia.

Przepis krok po kroku na Afelię

Przepis przeznaczony jest dla 6 osób.

Składniki

• 1,5 kg karkówki wieprzowej, pokrojonej na kawałki
• 3 łyżki stołowe nasion kolendry (grubo rozgniecione): ⅔ do marynaty, ⅓ do gotowania
• 2 szklanki wytrawnego czerwonego wina
• 2 liście laurowe
• ¼ szklanki oliwy z oliwek
• 150 ml wody, w razie potrzeby
• 22,5 g soli
• 4,5 g czarnego pieprzu

Karkówka wieprzowa: kawałek mięsa, który po wolnym duszeniu pozostaje soczysty i delikatny. Zawiera optymalną ilość tłuszczu, co dodaje smaku i zawsze daje świetny efekt.

Nasiona kolendry: kluczowy składnik, który nadaje afelii jej charakterystyczny aromat. Grubo je rozgnieć, aby uwolnić cały cytrusowy zapach do potrawy.

Czerwone wino: użyj dobrego, wytrawnego czerwonego wina do marynaty, resztę możesz wypić do kolacji. Wino podkreśla smak wieprzowiny i nadaje jej charakterystyczny kolor.

Oliwa z oliwek: używana do obsmażenia wieprzowiny, tworząc złotą, aromatyczną skórkę przed duszeniem.

Liście laurowe: niewielki, ale mocny dodatek, który nadaje potrawie ziemistą głębię.

Sól i czarny pieprz: proste przyprawy, które wzmacniają smak każdego kęsa — przy wieprzowinie ważne jest odpowiednie nasolenie.

Woda: dodaj tyle, by niektóre kawałki mięsa wystawały ponad płyn. Zawsze możesz dodać więcej, jeśli chcesz wydłużyć czas gotowania.

Przygotowanie

1. Rozgnieć nasiona kolendry: użyj moździerza i tłuczka, aby je grubo rozdrobnić. Nie potrzebujesz proszku — wystarczy rozbić ziarna, by uwolniły aromat. Odłóż ⅓ na później do gotowania.
2. Przygotuj mięso: pokrój wieprzowinę na kawałki wielkości pięści, lub nieco mniejsze, jeśli wolisz.
3. Przygotuj miskę do marynowania: użyj dużej miski, w której zmieści się całe mięso. Dzięki temu łatwiej będzie wymieszać je z marynatą, nie rozlewając wszystkiego dookoła.
4. Wybierz odpowiedni garnek: użyj garnka lub naczynia do duszenia. Unikaj zbyt dużych garnków, bo wymagają więcej wody i mogą rozcieńczyć smak. Optymalny rozmiar: 24 cm średnicy i 12 cm wysokości.

Marynowanie mięsa

1. Wymieszaj z kolendrą: umieść kawałki wieprzowiny w dużej misce i dodaj ⅔ rozgniecionych nasion kolendry. Dobrze wymieszaj, aby mięso było równomiernie pokryte.
2. Dodaj wino: wlej czerwone wino, ponownie wymieszaj, następnie dodaj liście laurowe. Przykryj miskę i wstaw do lodówki na minimum 3 godziny, a najlepiej na całą noc, by smak się wchłonął.

Smażenie

1. Odcedź i osusz: wyjmij wieprzowinę z marynaty, zachowując płyn i liście laurowe. Osusz mięso papierowym ręcznikiem, aby lepiej się zarumieniło.
2. Dodaj przyprawy: równomiernie posyp wieprzowinę solą i czarnym pieprzem, nie zapominając o przyprawieniu wszystkich stron.
3. Smaż: rozgrzej oliwę z oliwek w garnku na średnim ogniu. Smaż wieprzowinę partiami, aby nie przepełnić garnka i dobrze ją zarumienić.
4. Dodaj kolendrę: włóż z powrotem całą usmażoną wieprzowinę na patelnię i dodaj pozostałą ⅓ zmiażdżonych nasion kolendry. Wymieszaj, aby równomiernie pokryć mięso i wydobyć więcej aromatu.

Wykończenie

1. Dodaj płyn: wlej odłożoną marynatę i liście laurowe, następnie dodaj tyle wody, aby niektóre kawałki wieprzowiny wystawały ponad płyn.
2. Dusić wieprzowinę: doprowadź do wrzenia, następnie zmniejsz ogień, przykryj pokrywką i duś przez 1 godzinę.
3. Zmniejsz płyn: zdejmij pokrywkę i gotuj bez przykrycia jeszcze 20 minut, aby płyn nieco się zredukował i aromat stał się bardziej intensywny. Przed podaniem odstaw wieprzowinę na 10 minut, aby aromat się w pełni rozwinął.
4. Podawaj na ciepło z bulgurem, jogurtem greckim i ziemniakami!

Najczęściej zadawane pytania o jedzenie na Cyprze

Jakie inne tradycyjne potrawy mięsne są na Cyprze?

Przede wszystkim souvlaki (szaszłyki mięsne), musaka (mielone z bakłażanem i ziemniakami), sheftalia (kiełbaski z mięsa mielonego), stifado (wołowina w winie z cebulą) oraz kleftiko (mielona jagnięcina z ziemniakami).

Z czego składa się cypryjskie meze?

Legendarną przystawką na Cyprze, bez której nie odbywa się żadna uczta, są: alipasta, oliwki, różne sałatki, takie jak tzatziki, sałatka serowa, taramosalata, ośmiornica, saganaki, pastrami, fasola, sardynki itd. Koniecznie chleb! Przeczytaj więcej w naszym przeglądzie o cypryjskim meze.

Jakie słynne sery są na Cyprze?

Przede wszystkim przychodzi na myśl halloumi — o nim wiedzą wszyscy. Ale ma konkurenta — powoli zyskujący popularność ser anari. Oto nasz artykuł o nim.

Czy w kuchni cypryjskiej są owoce morza?

Chociaż kuchnia cypryjska nie obfituje w owoce morza, poza rybami są tam ciekawe potrawy. Na przykład krewetki saganaki, przygotowywane w aromatycznym sosie pomidorowym z dodatkiem sera feta.

W których restauracjach na Cyprze można spróbować Afelii?

Restauracje na Cyprze, które koncentrują się na daniach narodowych, mają w menu Afelię. Można wymienić Ploumin w okolicy Ayia Napa, Κοκος Ταβέρνα koło Larnaki, Riverdale, Terry’s place i Venezia Tavern w Limassol.

Obserwuj nas na Instagramie i Telegramie — tam opowiadamy wiele przydatnych i ciekawych rzeczy o tradycyjnych potrawach na Cyprze!