Zivania: słynny cypryjski napój alkoholowy
Jeśli jesteś miłośnikiem wina, na pewno słyszałeś o słynnej Commandarii. Jeśli nie — polecamy przeczytać o historii tego napoju. Wśród mocnych alkoholi równie ważne miejsce zajmuje zivania.
Czym jest zivania
Jest to tradycyjny mocny napój alkoholowy, który powstaje z winogron w procesie destylacji wytłoków winogronowych, pozostałych po produkcji wina. Wszystko to miesza się z suchym winem i destyluje.
Napój jest chroniony geograficznie, co oznacza, że tylko to, co zostało wyprodukowane na Cyprze, może nosić nazwę zivania, nawet jeśli poza wyspą zastosowano te same technologie.
Zivania występuje zazwyczaj w trzech rodzajach:
- przejrzysta (czysta destylacja bez dodatków)
- czerwona lub różowawa (z dodatkiem przypraw, najczęściej cynamonu)
- złota (dojrzewana w beczkach, zazwyczaj dębowych)
Historia zivanii
Zauważyłeś, że zivania przypomina grappę? Nic w tym dziwnego — to właściwie ten sam bimber winogronowy, a Cypryjczyków nauczyli go destylować Włosi — w czasie, gdy wyspa znajdowała się pod władzą Republiki Weneckiej.
Napój był produkowany na Cyprze od około końca XIV wieku, a istnieją dowody na to, że jego produkcja trwała również w czasach osmańskiej i brytyjskiej okupacji wyspy.
- Ciekawostka: w 1949 roku Imperium Brytyjskie próbowało promować swoje mocne alkohole i zakazało produkcji zivanii — w rezultacie zivania stała się napojem nielegalnym aż do dekolonizacji wyspy.
Moc zivanii
Zivania jest mocniejsza niż tradycyjna wódka. W butelkach, które widzimy w sklepach, moc jest sztucznie obniżana do 45%. W domowej produkcji ten wskaźnik może jednak sięgać nawet 70%.
- Ciekawostka: w klasztorze Kikkos mnisi produkują zivanię o mocy około 50%.
Spożycie zivanii
Zivanię podaje się schłodzoną, w czystej postaci, w towarzystwie migdałów, orzechów, loukoumi, soutzouko lub małych przekąsek, takich jak tradycyjna cypryjska kiełbasa czy lountza (tradycyjna cypryjska wędzona wieprzowina). Często podawana jest jako aperitif do tradycyjnego cypryjskiego meze.
Co ciekawe, zivania była również wykorzystywana w innych celach, np. do leczenia ran, nacierania części ciała, leczenia przeziębień i bólu zębów, a także jako rozgrzewający napój w chłodne zimowe miesiące, zwłaszcza w wioskach w górach Troodos.
Często zadawane pytania o zivanii
Gdzie postawić akcent w słowie "zivania"?
Akcent w słowie "zivania" pada na drugie "i". Słowo pochodzi od "zivan", co po grecku oznacza wytłoki winogronowe. Wielu ludzi myśli, że jest to specyficzny gatunek cypryjskich winogron, ale to nieprawda, to są wytłoki.
Z jakiego rodzaju winogron robi się zivanię?
Tradycyjnie używane są szczepy xynisteri i mavro, dopuszczalne jest ich mieszanie. Jeśli używa się innych winogron, ich nazwa musi być odzwierciedlona w nazwie napoju, np. "Zivania sauvignon".
Kto produkuje zivanię?
Wśród dużych fabryk na Cyprze są KEO, LOEL, Tsiakkas, SODAP i ETKO, ale istnieją również mniejsze produkcje, a na końcu zivania jest tradycyjnie destylowana w wioskach, zwłaszcza w górach Troodos. Nawet najsłynniejszy cypryjski klasztor Kikkos nie jest wyjątkiem — mnisi od dawna produkują ten napój.
Śledź nas na Instagramie oraz Telegramie — i dowiedz się wszystkiego o tradycyjnych cypryjskich napojach i jedzeniu!
Autor
Przepraszam za pominięcie tłumaczenia na język polski. Oto tłumaczenie informacji na język polski: Urodzony i wychowany w Jekaterynburgu, odwiedził ponad 40 krajów, mieszkał przez pewien czas w Stanach Zjednoczonych i w 2022 roku przeprowadził się na Cypr Północny. Edukacja: Ural…