Σπίτι-μουσείο των Χορευτών Δερβίσηδων

Δεν είναι από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της πρωτεύουσας, αλλά σίγουρα αξίζει την προσοχή, ειδικά αν σας ενδιαφέρει ο πολιτισμός των Τουρκοκυπρίων.

• Μουσείο Δερβίσηδων στη Λευκωσία
• Ιστορία του Μεβλεβί Τεκκέ
• Το μουσείο σήμερα
• Συχνές ερωτήσεις

visitncy.com

Μουσείο Δερβίσηδων στη Λευκωσία

Βρίσκεται ακριβώς πίσω από τις Πύλες της Κερύνειας στη συνοικία Ιμπραήμ Πασά στη Λευκωσία, ο Τεκκέ Μεβλεβί είναι ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά και θρησκευτικά κτίρια στο νησί, αν και όχι πολύ γνωστό στους μαζικούς τουρίστες.

Το κτίριο, ειδικά αφιερωμένο στις συγκεντρώσεις της Σουφικής αδελφότητας ή των ισλαμικών μυστικιστών, ήταν χώρος πνευματικής απομόνωσης (τεκκέ) και χρησιμοποιούνταν από την τάξη των Μεβλεβήδων, ενώ σήμερα λειτουργεί ως μουσείο.

Ιστορία του Μεβλεβί Τεκκέ

Η Σουφική τάξη των Μεβλεβήδων ιδρύθηκε στην Κωνσταντινούπολη (Κωνία) στην σημερινή Τουρκία από τους οπαδούς του περσικού ποιητή του 13ου αιώνα, μυστικιστή και θεολόγου Τσελαλεντίν Ρουμί, γνωστού και ως Μεβλάνα.

Η διδασκαλία του τόνιζε τον αποχωρισμό της ψυχής από τον Θεό κατά τη διάρκεια της επίγειας ζωής και τη δύναμη της θεϊκής αγάπης που την επαναφέρει στην αιωνιότητα μετά το θάνατο. Η μουσική και ο χορός είναι έκφραση αυτής της αμοιβαίας αγάπης, γι’ αυτό και οι οπαδοί των Μεβλεβήδων έγιναν γνωστοί ως «στροβιλιζόμενοι δερβίσηδες» λόγω της διάσημης πρακτικής συνεχούς περιστροφής.

Πιστεύεται ότι το σημερινό κτίριο ή «μεβλεβιχάνε» είναι η διευρυμένη συνέχεια προηγούμενων τεκκέδων, γνωστών ως τεκκέ Αράμπα Αχμέτ Πασά και τεκκέ Φερχάντ Πασά, που χτίστηκαν το 1593 και το 1607 αντίστοιχα. Άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο Μεβλεβί Τεκκέ χτίστηκε από την αρχή στις αρχές του 17ου αιώνα.

Όταν το 1925 στα πλαίσια των μεταρρυθμίσεων του Ατατούρκ έκλεισαν οι τεκκέ στην Τουρκία, ορισμένοι εκπρόσωποι της κοινότητας των Τουρκοκυπρίων ζήτησαν το κλείσιμο και των τεκκέ στην Κύπρο. Ωστόσο η βρετανική διοίκηση αποφάσισε να αφήσει την κοινότητα ήσυχη και, αφού το κέντρο της τάξης των Μεβλεβήδων μεταφέρθηκε από την Κωνία στο Χαλέπι, ορίστηκε σεΐχης από τη Συρία.

Πρώτος τέτοιος σεΐχης ήταν ο Μουχαμάντ Σελίμ Ντεντέ από τη Δαμασκό, που διορίστηκε το 1933 και παρέμεινε στη θέση μέχρι το θάνατό του το 1953. Μετά τον θάνατό του ο τεκκέ έκλεισε οριστικά το 1954 και η τάξη των Μεβλεβήδων στην Κύπρο διαλύθηκε επίσημα τον Απρίλιο του 1956.

Το μουσείο σήμερα

Μετά από αρκετά χρόνια κλειστός, ο τεκκέ ξανάνοιξε το 1963 ως Εθνογραφικό Μουσείο των Τουρκοκυπρίων. Στις 17 Δεκεμβρίου 2002, μετά από εκτεταμένες επισκευές, άνοιξε ως Μουσείο Μεβλάνη, στην επέτειο του θανάτου του, ή όπως λέγεται στη σουφική παράδοση «ένωση με τον αγαπημένο».

Σήμερα η είσοδος στο μουσείο Μεβλεβί γίνεται μέσω ενός τόξου, πάνω στο οποίο υπάρχει οθωμανική επιγραφή που ενημερώνει τους επισκέπτες ότι βρίσκονται στο σπίτι του Μεβλάνη. Πίσω από την είσοδο υπάρχει εσωτερική αυλή, όπου εκτίθενται εκλεπτυσμένα σκαλιστά δείγματα οθωμανικών ταφικών μνημείων. Αυτές οι πέτρες, σε οθωμανικό στιλ, συλλέχθηκαν από διάφορα σημεία της Κύπρου και χρονολογούνται κυρίως από τον 18ο αιώνα.

Δεξιά βρίσκεται ένα από τα σωζόμενα κτίρια ανοιχτά στο κοινό — το σεμαχάνε, αίθουσα που χρησιμοποιούνταν για τα τελετουργικά του στροβιλίσματος «σεμά», και μια εσοχή στον τοίχο που δείχνει την κατεύθυνση προς τη Μέκκα.

Η πόρτα δίπλα στην εσοχή οδηγεί σε δωμάτιο όπου είναι θαμμένοι οι σεΐχηδες της τάξης των Μεβλεβήδων. Συνολικά δεκαέξι τάφοι βρίσκονται κάτω από έξι τρούλους. Στους τοίχους εκτίθενται φωτογραφίες κάποιων σεΐχηδων, χειρόγραφα και άλλα αντικείμενα, ενώ οι τάφοι καλύπτονται με κεντημένα υφάσματα.

Κατά μήκος του βόρειου τοίχου υπάρχει ξύλινο μπαλκόνι όπου παλιά έπαιζαν οι μουσικοί που συνόδευαν. Οι δοκοί της ξύλινης οροφής στηρίζονται σε δύο τετράγωνες κολόνες και μια σειρά τόξων χωρίζει τον χώρο σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος υπάρχει έκθεση αφιερωμένη στο ποίημα του Ρουμί «Μασναβί», καθώς και μουσικά όργανα και κοστούμια που φορούσαν οι δερβίσηδες κατά τη διάρκεια των χορών. Στο δεύτερο μέρος υπάρχει έκθεση της μοναδικής σωζόμενης καλύβας δερβίσηδων, όπου εκτίθενται μαγειρικά σκεύη, τραπέζι και άλλα χρησιμοποιημένα αντικείμενα.

visitncy.com

Συχνές ερωτήσεις για το Μεβλεβί Τεκκέ

Πότε μπορεί κανείς να δει τους χορούς των δερβίσηδων;

Κανονικά, το μουσείο λειτουργεί απλώς ως έκθεση. Ωστόσο, κάθε χρόνο στις 17 Δεκεμβρίου πραγματοποιείται εδώ τελετή με τη συμμετοχή των χορευτών δερβίσηδων. Για πληροφορίες σχετικά με την αγορά εισιτηρίων για την εκδήλωση, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της διαχείρισης των κυπριακών ιδρυμάτων: evkaf.org.

Πόσο κοστίζει η είσοδος στο Μεβλεβί Τεκκέ;

Λόγω της ασταθούς ισοτιμίας της λίρας, το μουσείο ανακοινώνει το κόστος εισόδου σε ευρώ. Τα 10 ευρώ μπορούν να μετατραπούν σε λίρες, αλλά σύμφωνα με τις κριτικές των επισκεπτών η ισοτιμία δεν είναι πάντα σταθερή και συχνά είναι υπερτιμημένη.

Ποιο είναι το ωράριο λειτουργίας του Μεβλεβί Τεκκέ;

Από τις 10 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα, τα Σαββατοκύριακα το μουσείο είναι κλειστό, αλλά μπορεί να ανοίγει κατά τη διάρκεια εκθέσεων.

Πώς να φτάσετε στο μουσείο των δερβίσηδων στη Λευκωσία;

Τη θέση του μουσείου στον χάρτη θα βρείτε στο κάτω μέρος του κειμένου. Η πρόσβαση με τα δημόσια μέσα δεν είναι δύσκολη — όλα τα λεωφορεία που πηγαίνουν στη Λευκωσία, καθώς και οι περισσότερες αστικές γραμμές της πρωτεύουσας, περνούν από το δρόμο δίπλα, η στάση ονομάζεται Girne Kapısı. Μετά χρειάζεται να περπατήσετε λίγο προς την παλιά πόλη.

• Αν δεν έχετε αυτοκίνητο, μπορείτε να νοικιάσετε μέσω διαδικτύου με τον συγκριτικό ιστότοπο Discover Cars ή απευθείας σε μία από τις εταιρείες ενοικίασης Βόρειας Κύπρου. Όλες τις επιλογές και τη διαδικασία τις εξηγήσαμε στο άρθρο «Ενοικίαση αυτοκινήτου στη Βόρεια Κύπρο».

Πού να παρκάρετε κοντά στο μουσείο των δερβίσηδων στη Λευκωσία;

Το πιο βολικό πάρκινγκ είναι απέναντι από το μουσείο, στο πληρωμένο πάρκινγκ Samanbahçe Oto Parkı στις εξής συντεταγμένες: 35.180627568201096, 33.361245010949915.

• Δείτε επίσης για άλλα μουσεία της Βόρειας Κύπρου.

Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Telegram κανάλι για να μαθαίνετε τα πάντα για τα αξιοθέατα της Βόρειας Κύπρου!