Dom-Muzeum Tańczących Derwiszy
Nie jest to najpopularniejsza atrakcja stolicy, ale zdecydowanie warta uwagi, jeśli interesujesz się kulturą tureckich Cypryjczyków.
Muzeum Derwiszy w Nikozji
Mevlevi Tekke, znajdujące się tuż za Bramą Kyrenia w dzielnicy Ibrahim Paşa w Nikozji, jest jednym z najważniejszych historycznych i religijnych budynków na wyspie, choć nie jest zbyt znane wśród turystów masowych.
Budynek, specjalnie zaprojektowany na spotkania sufickiego bractwa lub mistyków islamskich, był miejscem duchowej izolacji (tekke) i był używany przez zakon Mevlevi, a obecnie pełni rolę muzeum.
Historia Mevlevi Tekke
Zakony Mevlevi zostały założone w Konii (współczesna Turcja) przez zwolenników perskiego poety z XIII wieku, mistyka sufickiego i teologa islamskiego Celaleddina Rumiego, znanego również jako Mevlana.
Jego nauki podkreślały oddzielenie ludzkiej duszy od Boga w czasie ziemskiego życia oraz siłę boskiej miłości, która po śmierci powraca ją do wieczności. Muzyka i taniec były wyrazem tej wzajemnej miłości, dlatego zwolennicy Mevlevi stali się również znani jako „wirujący derwisze” z powodu ich słynnej praktyki nieustannego obracania się.
Obecny budynek lub „mevlevihane” jest rozszerzeniem wcześniej zbudowanych tekke, znanych jako tekke Araba Ahmeta Paszy i tekke Ferhada Paszy, zbudowanych w 1593 i 1607 roku. Według innych źródeł, Mevlevi Tekke zostało zbudowane od podstaw na początku XVII wieku.
Po zamknięciu tekke w Turcji w ramach reform Atatürka w 1925 roku, niektórzy przedstawiciele społeczności turecko-cypryjskiej domagali się zamknięcia tekke także na Cyprze. Jednak brytyjska administracja postanowiła zostawić wspólnotę w spokoju, a ponieważ centrum zakonu Mevlevi przeniosło się z Konii do Aleppo, postanowiono powołać szejka z Syrii.
Pierwszym takim szejkiem był Muhammad Selim Dede z Damaszku, który został mianowany w 1933 roku i pozostał na tym stanowisku do swojej śmierci w 1953 roku. Po jego śmierci tekke ostatecznie zaprzestało swojej działalności w 1954 roku, a sam zakon Mevlevi na Cyprze oficjalnie rozwiązano w kwietniu 1956 roku.
Muzeum Dziś
Po kilku latach zamknięcia, tekke zostało ponownie otwarte w 1963 roku jako Etnograficzne Muzeum Tureckich Cypryjczyków. 17 grudnia 2002 roku, po długotrwałej renowacji, stało się Muzeum Mevlany, otwartym w rocznicę jego śmierci, czyli „połączenia z ukochaną”, jak jest to tradycyjnie nazywane w sufizmie.
Dziś wejście do Muzeum Mevlevi odbywa się przez łuk, nad którym osmańskie napisy informują odwiedzających, że trafili do domu Mevlany. Po wejściu znajduje się wewnętrzny dziedziniec, na którym wystawione są wyszukane, rzeźbione przykłady osmańskich nagrobków. Te kamienie, wykonane w stylu osmańskim, zostały zebrane z różnych miejsc na Cyprze i datowane są głównie na XVIII wiek.
Po prawej stronie znajduje się jeden z zachowanych budynków, otwartych dla odwiedzających - semahane, sala, która była używana do rytuałów kręcenia się „sema” oraz nisza w ścianie wskazująca kierunek na Mekkę.
Drzwi obok tej niszy prowadzą do komnaty, w której pochowani są szejkowie zakonu Mevlevi. Łącznie szesnaście grobów spoczywa pod sześcioma kopułami. Na ścianach wystawione są zdjęcia niektórych szejków, rękopisy i inne przedmioty, a same groby pokryte są haftowanymi tkaninami.
Wzdłuż północnej ściany znajduje się drewniany balkon, na którym niegdyś występowali towarzyszący muzycy. Belki drewnianego sufitu opierają się na dwóch kwadratowych kolumnach, a rząd łuków dzieli pomieszczenie na dwie części. W pierwszej części znajduje się ekspozycja poświęcona poematowi Rumiego „Mesnevi”, a także instrumenty muzyczne i stroje, które nosili derwisze podczas tańców. W drugiej części znajduje się ekspozycja jedynej zachowanej celi derwiszy, w której wystawione są naczynia kuchenne, stół i inne używane przedmioty.
FAQ o Mevlevi Tekke
Kiedy można obejrzeć tańce derwiszy?
W zwykłych dniach muzeum funkcjonuje jako wystawa. Jednak 17 grudnia każdego roku odbywa się tutaj ceremonia z udziałem tańczących derwiszy. Aby dowiedzieć się, jak kupić bilety na wydarzenie, należy odwiedzić stronę Zarządu Funduszy Cypryjskich: evkaf.org.
Jak dotrzeć do Muzeum Derwiszy w Nikozji?
Współrzędne muzeum znajdziesz na mapie na końcu tekstu. Dojazd komunikacją publiczną nie stanowi problemu – wszystkie autobusy jadące do Nikozji oraz większość miejskich tras w stolicy przejeżdżają drogą obok, a najbliższy przystanek to Girne Kapısı. Następnie wystarczy przejść kawałek w stronę starego miasta.
Gdzie zaparkować samochód przy Muzeum Derwiszy w Nikozji?
Najwygodniej zaparkować naprzeciwko muzeum na płatnym parkingu Samanbahçe Oto Parkı. Współrzędne parkingu to: 35.180627568201096, 33.361245010949915.
- Przeczytaj także o innych muzeach Północnego Cypru.
Śledź nas na Instagramie oraz kanale Telegram, aby nie przegapić żadnej z atrakcji Północnego Cypru!
Autor
Przepraszam za pominięcie tłumaczenia na język polski. Oto tłumaczenie informacji na język polski: Urodzony i wychowany w Jekaterynburgu, odwiedził ponad 40 krajów, mieszkał przez pewien czas w Stanach Zjednoczonych i w 2022 roku przeprowadził się na Cypr Północny. Edukacja: Ural…
