Drzewo chleba świętojańskiego (karob) na Cyprze: historia, zbiór, zastosowanie i korzyści

Carob — jeden z najbardziej rozpoznawalnych produktów Cypru. Zbiera się go wyłącznie w sezonie, a policja kontroluje przestrzeganie zasad, ponieważ plony są cenne i należą do rolników.

• Czym jest drzewo karobowe
• Do czego wykorzystuje się karob
• Co wyrabia się z karobu
• Właściwości karobu
• Kiedy zbiera się karob
• Najczęstsze pytania

Drzewo karobowe, czyli carob, to jedna z najbardziej charakterystycznych roślin regionu śródziemnomorskiego i prawdziwy symbol Cypru. Jego strąki zbiera się wyłącznie w określonym sezonie, a policja pilnuje przestrzegania przepisów: nielegalny zbiór jest zabroniony i karany grzywną. Wynika to z wysokiej wartości plonów i faktu, że wiele drzew należy do lokalnych rolników.

Czym jest drzewo karobowe

Drzewo karobowe to zimozielona roślina rosnąca w:

• na Cyprze,
• Grecji,
• Turcji,
• krajach Afryki Północnej,
• Hiszpanii i na Malcie.

Uprawiane jest od tysięcy lat. Już starożytni Grecy wykorzystywali jego owoce, a obecna nazwa pochodzi od ich słowa keration („mały róg”). W świecie anglojęzycznym roślinę częściej nazywa się carob.

Drzewa dobrze znoszą upały i suszę, rosną na kamienistych glebach i żyją dziesiątki, a nawet setki lat.

Do czego wykorzystuje się karob

Mieszkańcy Cypru wykorzystują drzewo karobowe niemal bez odpadów — cenne są zarówno liście, jak i strąki.

Liście

Służą jako wysokowartościowa pasza dla zwierząt.

Strąki (owoce)

Strąki to najcenniejsza część drzewa. Są słodkawe, twarde i po dojrzeniu stają się ciemnobrązowe.

Uzyskuje się z nich:

• gumy karobowe (E410) — popularny zagęstnik,
• mąkę karobową — naturalną alternatywę kakao,
• syrop karobowy, który na Cyprze nazywa się „miodem karobowym”,
• produkty spożywcze i słodycze,
• składniki do wypieków i deserów.

Cypr aktywnie eksportuje gumę karobową — to jeden z tradycyjnych towarów wyspy.

Co wyrabia się z karobu

Karob jest niezwykle wszechstronny. Oto, co produkuje się z niego na Cyprze:

• Świeże strąki je się prosto z drzewa, jak słodkie chrupiące owoce.
• Rozgniecione nasiona gotuje się z mlekiem, otrzymując napój przypominający gorącą czekoladę.
• Herbata ze strąków jest naturalnie słodkawa, nawet bez cukru.
• Zmielone nasiona zaparza się jak czarną herbatę — napój jest aromatyczny i intensywny.
• Proszek karobowy stosuje się w wypiekach i deserach: ciastkach, ciasteczkach i domowych słodyczach.
• Syrop karobowy dodaje się do jogurtu, owsianki i koktajli.
• Z owoców karobu wytwarza się domową zivanię — mocny alkohol o delikatnie słodkawych nutach.

Właściwości karobu

Choć artykuł nie ma charakteru medycznego, warto wspomnieć o powszechnie znanych właściwościach karobu:

• nie zawiera kofeiny (w przeciwieństwie do kakao),
• ma naturalną słodycz,
• jest bogaty w błonnik,
• jest hipoalergiczny,
• jest popularny w kuchni dietetycznej i wegańskiej.

Dzięki temu karob coraz częściej zastępuje kakao i cukier w zdrowych deserach.

Kiedy zbiera się karob na Cyprze

Zbiór owoców odbywa się późnym latem i wczesną jesienią, gdy strąki są w pełni dojrzałe i mają ciemnobrązowy kolor. Wykorzystuje się pracę ręczną: strąki strząsa się długimi kijami lub zbiera z ziemi po naturalnym opadnięciu.

Policja kontroluje sezon zbiorów, ponieważ plony mają dużą wartość gospodarczą, a nielegalny zbiór szkodzi rolnikom.

Najczęstsze pytania o drzewo karobowe

Czy można dowiedzieć się więcej o zivanii z karobu?

Klasyczna zivania powstaje z winogron, ale niektórzy producenci eksperymentują z różnymi owocami, w tym ze strąkami karobu. Więcej o miejscach, gdzie można kupić taki trunek, pisaliśmy wcześniej.

Co łączy drzewo karobowe z diamentami?

Na pierwszy rzut oka — nic. Jednak to właśnie drzewo karobowe dało światu jedno z kluczowych pojęć jubilerskich.

Włoska nazwa rośliny — carato — brzmi znajomo każdemu, kto interesował się biżuterią. Związek jest prosty: nasiona karobu mają wyjątkowo stałą masę, dlatego w starożytności używano ich jako naturalnej jednostki miary.

Jubilerzy i handlarze wykorzystywali je do ważenia złota, srebra, a później także kamieni szlachetnych.

Tak powstał współczesny karat — jednostka masy diamentów i innych kamieni.
1 karat = 0,2 grama, czyli tyle, ile średnio waży jedno nasiono drzewa karobowego.