Kıbrıs’taki En Büyük Kervansaray

Büyük Han, Osmanlı dönemi kervansaraylarının en iyi korunmuş örneği olup, Kıbrıs’taki en büyük kervansaray yapısıdır.

Şehir surlarının içinde, pazar yerinin tam ortasında yer alan Büyük Han, dışarıdan bir kale gibi görünmekte olup, iç avluda bir mescit ve çevresinde birçok oda bulunmaktadır.

• Kervansarayın Tarihi
• Büyük Han’ın Mimarisi
• Büyük Han Bugün
• Nasıl Gidilir
• Sık Sorulan Sorular

Kıbrıs’taki En Büyük Kervansarayın Tarihi

Büyük Han, 1572 yılında Osmanlıların Kıbrıs’ı fethetmesinin ardından, ilk Osmanlı valisi Muzaffer Pasha tarafından inşa edilmiştir. İnşa edilen bu kervansarayın örneği olarak, Bursa’daki Koza Han alınmıştır.

Başlangıçta Anadolu ve diğer Kıbrıs bölgelerinden gelen yolcuları ağırlamak için yapılan yapı, ilk zamanlar “Han Alanyalılar” olarak adlandırılmıştır. Ancak 17. yüzyılda, yakınlarda inşa edilen daha küçük bir han olan Kumarcılar Han nedeniyle halk, burayı “Büyük Han” olarak adlandırmaya başlamıştır.

1878’de Kıbrıs, İngilizler tarafından fethedildikten sonra, burası merkez cezaevi olarak kullanılmaya başlanmış, 1903-1947 yılları arasında ise bir misafirhane olarak hizmet vermiştir. 1962 yılına kadar da, düşük gelirli ailelerin oda kiraladığı bir sığınma yeri olmuştur.

Büyük Han’ın Mimarisi

Büyük Han, 40x45 metrekare ölçülerinde, iki katlı bir yapıdır. İç avluya bakan 68 odadan oluşur. Alt kat odaları, atlar için ahır, depolar ve ticaret yapan esnaflar için dükkanlar olarak kullanılıyordu. Üst katlar ise yaşam alanlarıydı.

Alt kattaki her odada alçak kemerli kapılar, kemerli pencereler ve şömineler bulunmaktadır. Yapının pencereleri, oldukça yüksektir; bunun nedeni, o dönemde camın çok pahalı olması ve zengin tüccarların olası hırsızlık vakalarına karşı korunması gerektiği düşünülmesindendir.

Avlunun tam ortasında yer alan mescit, diğer yapılardan alınan taşlarla inşa edilmiştir ve küçük bir havuzun üzerinde altı sütunla ayakta durmaktadır. Mescidin güneydoğusundaki mezarın ise bu dönemde burada yaşamış yüksek rütbeli birine ait olduğu düşünülmektedir.

Büyük Han Bugün

1990’lı yıllarda yapılan restorasyonun ardından, kompleks bir sanat merkezi olarak yeniden hayat bulmuş ve çeşitli galeriler, hediyelik eşya dükkanları, kafeler ve atölyelerle donatılmıştır. Günümüzde, bu yapı tekrar Kuzey Lefkoşa’nın canlı bir kültürel merkezi haline gelmiştir.

Bugün, Büyük Han, halk oyunları gösterileri, piyano konserleri ve tiyatro gösterileriyle sıkça etkinliklere ev sahipliği yapmaktadır. Lefkoşa’yı ziyaret ederken mutlaka görülmesi gereken bir yerdir.

İlginç bir not: Restorasyondan sonra Kıbrıs Vakıflar İdaresi, tüm dükkân sahiplerinin satacakları ürünlerin ya kendileri tarafından üretilmesini ya da yerel ürünler olmasını şart koşmuştur. Bu nedenle, Büyük Han’daki dükkanlarda sadece geleneksel Kıbrıs ürünleri satılmaktadır.

Nasıl Gidilir

Büyük Han, Kıbrıs’ın başkenti Lefkoşa’nın merkezinde yer almaktadır. Aşağıdaki haritada tam konumunu görebilirsiniz. Otobüsle Girne Kapısı’na gelerek, buradan Büyük Han’a yürüyerek yaklaşık 1 kilometre mesafe kalmaktadır, ya da genellikle eski şehir kapısına yakın taksilerden birini kullanabilirsiniz.

Büyük Han Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Büyük Han yakınında nerede park edebilirim?

Karavansarayın hemen yanında park etmek mümkün değil — burası genellikle yaya bölgesi veya park yeri olmayan dar sokaklarla çevrilidir. Ancak kültür merkezi Bedesten'in yakınlarında park edebilirsiniz burada. Biraz daha ileride, Bandabulya Pazarı'nın arkasında başka bir park yeri bulunmaktadır, burada.

Büyük Han'a giriş ücreti var mı?

Hayır, alana giriş ücretsizdir — iç avluya girip etrafın güzelliklerini rahatlıkla görebilirsiniz. Ancak, çevresinde bulunan kafelerde oturmak, Lefkoşa'daki ortalama fiyatlardan daha pahalıdır.

Yakınlarda ilginç yerler var mı?

Bir blok doğuda, Lefkoşa'nın en önemli camisi olan Selimiye bulunmaktadır. Diğer camiler biraz daha uzak, ama yine de yürüme mesafesindedir, bunlar Haydarpaşa ve Laleli'dir. Ayrıca yakında çok ilginç tarihi bir yer olan Lusinyan Evi, Kıbrıs'taki en eski hamam, Bedesten Kültür Merkezi ve Bandabulya Pazarı yer almaktadır — bunlar karavansarayın yakınındaki en önemli yerlerdir.

Instagram'ımızı buradan ve Telegram kanalımızı buradan takip edin, Kuzey Kıbrıs'taki en ilginç yerler hakkında her şeyden haberdar olun!