Türk Örgütü deklarasyonunda KKTC’nin anılmaması siyasi yankı uyandırdı

7 Ekim 2025 tarihinde Gabala (Azerbaycan)’da düzenlenen XII Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) zirvesinin nihai “Gabala Deklarasyonu”nda, Kıbrıs konusuna ayrılan bölüm Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne (KKTC) doğrudan atıf içermemektedir. Belgede, “müzakere edilmiş, karşılıklı kabul edilebilir ve adadaki mevcut gerçekler temelinde uygulanabilir bir çözüm” gerekliliği vurgulanmakta ve “Türk dünyasının ayrılmaz bir parçası olarak Kıbrıs Türk halkına” dayanışma ifade edilmektedir; ancak bu paragrafta KKTC’nin adı yer almamaktadır. Bu durum, Kuzey Kıbrıs basınında “hayal kırıklığı yaratan” ifadeler olarak eleştirildi.

Öte yandan, deklarasyonun preambülünde zirveye katılanlar listelenmiş olup, katılımcılar arasında KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da bulunmaktadır. Yani KKTC katılımcılar listesinde yer almakta, ancak Kıbrıs ile ilgili bölümde adı geçmemektedir ve bu durum tartışmalara yol açmıştır: bazı yorumcular, bu ayrımda, katılımcı ülkelerin KKTC’yi siyasi ifadelerde doğrudan tanımak istemediklerini, yalnızca Kıbrıs Türk topluluğunu desteklemekle yetindiklerini görmektedir.

Bağlam da önemlidir: KKTC, Kasım 2022’den bu yana Macaristan ve Türkmenistan ile birlikte Türk Devletleri Teşkilatı’nda gözlemci statüsüne sahiptir. 2022 yılında Semerkant’ta yapılan zirvede, bu adım Türk dünyasıyla ilişkileri derinleştirmek için “tarihi” olarak nitelendirilmişti. Bu çerçevede, mevcut deklarasyonun Kıbrıs bölümünde KKTC’ye doğrudan atıf yapılmaması, Kuzey Kıbrıs’ta siyasi sembolizm açısından geri adım olarak algılanmaktadır; buna rağmen KKTC, TDT faaliyetlerine katılımını sürdürmektedir.

Şu ana kadar TDT Sekretaryası, ifade eleştirilerine resmi bir yanıt vermemiştir. Kuzey Kıbrıs medyası ve yorumcular, sonraki organizasyon belgelerinin hem Kıbrıs Türklerinin haklarının desteklenmesini hem de KKTC’nin gözlemci statüsünü daha net şekilde yansıtması gerektiğini vurgulamakta, böylece siyasi retorik ile Kuzey Kıbrıs’ın yapının çalışmalarına fiili katılımı arasında belirsizlik oluşmamasını talep etmektedir.