Kıbrıs'ta Aşırı Çöp Sorunu

Kıbrıs'ta yolda araba sürerken veya patikada yürürken bir plastik şişe, eski bir poşet veya solmuş bir konserve kutusu ile karşılaşmadan gitmek neredeyse imkânsız. Çöp, manzaranın bir parçası haline geldi — neredeyse çam ağaçları ve kayalar kadar alışılmış.

Adaya ilk kez gelenler için, özellikle kamusal alanların temizliği ve atık geri dönüşümünün kültürün bir parçası olduğu ülkelerden gelenler için bu kontrast etkileyici. Ormandaki plastik bardaklar, rastgele çöplükler, yollar boyunca atılmış çöpler — bunlar tesadüf değil, derin bir sorunun belirtisi. Kıbrıs hâlâ çevresel farkındalıktan yoksun. İnsanlar doğayı hayatın bir fonu olarak görmeye alışkın, onu korumakla sorumlu oldukları canlı bir sistem olarak değil.

İnsanların çöp atmasının bir nedeni tarihî. Onlarca yıl Kıbrıslılar, atıkların çoğunlukla organik olduğu kırsal bir kültürde yaşadılar. Her şey doğal olarak geri dönüştürülüyordu: yiyecek hayvan yemi oluyor, dallar ve yapraklar yakacak olarak kullanılıyordu. Modern “plastik medeniyeti” çok hızlı geldi, ama alışkanlıklar aynı kaldı.

Diğer bir neden ise sonuçların anlaşılmaması. Kimse yol kenarına atılmış bir şişenin gerçekten zarar verdiğini hissetmiyor. Şu anda kimseyi rahatsız etmiyor — ne seni ne de komşunu. Her küçük eylemin ülkenin genel görünümünü şekillendirdiği bilinci Kıbrıs'ta hâlâ gelişmemiş durumda.

Son olarak, altyapı eksikliği etkili oluyor. Çöp kutuları ve geri dönüşüm konteynerleri sık sık bulunamıyor, özellikle şehirlerin dışında. Ama olsa bile, herkes bunları doğru kullanmıyor.

Birkaç ayda bir Kıbrıs’taki STK’lar ve gönüllüler plajlar, dağ patikaları ve yol kenarı alanları için temizlik kampanyaları düzenliyor. Bu girişimler insanları bir araya getiriyor ve iyi bir örnek teşkil ediyor, ama reaktif önlemler olarak kalıyor. Davranış kültürü değişmeden, hiçbir temizlik işe yaramaz: ertesi gün aynı yerde yeni şişeler ve poşetler görünecek.

Sorunun çözümü sadece temizlik değil, aynı zamanda önleyici tedbirler — cezalar, eğitim kampanyaları ve ayrıştırma ve geri dönüşüm altyapısının geliştirilmesini de gerektiriyor. Kıbrıs temiz olmayı hak ediyor. Şu anda plastik atıklar rüzgârla koruluklarda taşınıyor, kıyılarda birikiyor ve toprağı zehirliyor.