AB, 2026 yılına kadar zararlı gıdalar ve alkole vergi getirmeyi planlıyor

Avrupa Komisyonu, aşırı işlenmiş zararlı gıdalar, alkol ve tütün ürünlerine AB genelinde uygulanacak bir vergi getirmeyi planlıyor. Bu bilgi, Euractiv’e göre Aralık ayında sunulacak Kalp-Damar Sağlığı Planı taslağında yer alıyor. Belge, Avrupa'da en yaygın ölüm nedeni olan kalp-damar hastalıklarıyla mücadeleye adanmış ilk AB girişimi olacak.

Plan üç başlığa dayanıyor: önleme, erken teşhis ve tedavi. Plan, önceki AB çapındaki kanserle mücadele planının devamı niteliğinde. Taslak ayrıca biyoteknoloji mevzuatının gözden geçirilmesini ve tıbbi cihazlara ilişkin kuralların güncellenmesini öngörüyor.

Taslağa göre AB, alkol, tütün, yeni nikotin ürünleri ile yağ, şeker ve tuzu yüksek oranda içeren aşırı işlenmiş gıdalar gibi risk faktörlerinin önlenmesinde yeterince etkili değil. Buna karşılık 2026’dan itibaren tüm AB ülkelerinde bu ürün kategorilerine tek tip vergi getirilmesi öneriliyor.

Avrupa Komisyonu ayrıca tütün kontrol kurallarını 2027’ye kadar gözden geçirmeyi ve yetişkinlerde sigara kullanım oranını 2040 yılına kadar yüzde 5’in altına düşürmeyi hedefliyor. Ek önlemler aşılamayı ve sağlık hizmetlerine erişimdeki toplumsal cinsiyet farklılıklarının azaltılmasını kapsayacak.

Plan, 2035 yılı için temel hedefler belirliyor: kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümleri %20 azaltmak, hipertansiyonun %70 oranında teşhis ve kontrolünü sağlamak ve diyabet ile obezitede bu oranı %80’e çıkarmak. Ayrıca kişiselleştirilmiş ve dijital bir önleme yaklaşımı sunan “AB kalbiniz için çalışıyor” girişimi başlatılacak.

Taslak, beslenme alışkanlıklarını iyileştirmek için yapay zeka ve veri sistemlerinin ölçeklendirilmesini ve gıdaların işlenme derecesini değerlendiren yeni bir sistem oluşturulmasını öngörüyor. 2026’da Komisyon, tıbbi taramalara ilişkin güncellenmiş yönergeler önerecek ve uzmanlaşmış kalp-damar sağlığı merkezlerinden oluşan bir ağ kurulacak. Yapay zeka ve dijital uygulamalar için 20 milyon avro ayrılacak.

Araştırma bölümünde, 2 milyon avro bütçeli yeni bir Kalp-Damar İnovasyon Yol Haritası başlatılacak; buna ek olarak yenilikçi tıbbi bakım için 65 milyon avro ve sağlıklı, sürdürülebilir beslenme projeleri için 12 milyon avro sağlanacak.