Kıbrıs, Türkiye–Libya deniz anlaşmasıyla ilgili BM’ye şikayette bulundu

Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Daimi Temsilciliği, 18 Ağustos 2025’te Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne gönderdiği diplomatik notada, 2019 yılında imzalanan Türkiye ile Libya (Ulusal Mutabakat Hükümeti — GNA) arasındaki deniz sınırı mutabakat muhtırasına ilişkin kesin tutumunu bir kez daha açıkladı. Notada, bu belgenin uluslararası hukuka aykırı olduğu ve Yunanistan ile Kıbrıs dahil üçüncü ülkeler açısından hiçbir hukuki sonuç doğurmadığı vurgulanmaktadır.

Kıbrıs, 27 Kasım 2019’da imzalanan mutabakatın sözde Türkiye ile Libya arasında münhasır ekonomik bölgeler ve kıta sahanlığı sınırlandırması yaptığını belirtmektedir. Ancak bu, doğrudan karşılıklı veya bitişik kıyı şeritlerine sahip olmayan devletlerle ilgilidir; bu da Kıbrıs makamlarına göre hukuken geçersizdir ve “var olmayan bir deniz sınırı” yaratmaktadır.

Özellikle vurgulanmaktadır ki söz konusu belge “bölgedeki diğer kıyı devletlerinin, özellikle Girit ve On İki Ada gibi Yunan adalarının varlığını ve deniz yetkilerini kasıtlı olarak göz ardı etmektedir.” Kıbrıs, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin (UNCLOS) 121. maddesinin 2. fıkrasına atıfta bulunmaktadır; bu madde, adalara karasuları, bitişik bölge, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölge haklarını açıkça tanımaktadır. Kıbrıs, bu hükmün teamül hukukunu yansıttığını ve Konvansiyona taraf olmayan devletler için dahi bağlayıcı olduğunu vurgulamaktadır.

Notada ayrıca, Sirte Körfezi’ni kapatan hattın ve buna bağlı düz temel çizgilerinin, Konvansiyon’da yansıtılan teamül uluslararası hukuk normlarına uymadığı ve bu nedenle üçüncü devletler açısından hiçbir hukuki geçerliliği olmadığı ifade edilmektedir.

Kıbrıs Cumhuriyeti, uluslararası hukuka tam saygının önemini vurgulamakta ve deniz sınırlandırma anlaşmalarının yalnızca karşılıklı veya bitişik kıyı şeritlerine sahip devletler arasında, iyi niyet temelinde ve UNCLOS’un tanınmış uluslararası normları ve uygulamaları çerçevesinde yapılması gerektiğini belirtmektedir.

Sonuç olarak Kıbrıs, Libya’nın komşu devletlerle deniz sınırlarının belirlenmesi konusunda uluslararası hukuka tam uyum içinde müzakerelere hazır olduğunu anladığını ifade etmektedir.