Souvlaki: Geleneksel Kıbrıs Fast Food’u

Bu geleneksel Kıbrıs yemeğini duymuş, görmüş ya da tatmış olabilirsiniz. Eğer tatmadıysanız, bunu hemen düzeltmelisiniz!

• Souvlaki nedir
• Yemeğin tarihi
• Çeşitleri
• Kıbrıs'ta souvlaki
• Sıkça sorulan sorular

Souvlaki nedir

Souvlaki, küçük et ve sebze parçalarının şişte pişirilmesiyle yapılan bir Yunan fast food yemeğidir. Genellikle, hala sıcakken şişten direkt yenir. Ayrıca pita ekmeği ile ya da pita ekmeğinin içinde limon, soslar, doğranmış domates ve soğan gibi sebzeler ve garnitür olarak kızarmış patates ile servis edilebilir.

Kıbrıs’ta, Yunanistan’da olduğu gibi, genellikle domuz eti kullanılır, ancak kuzu eti de oldukça popülerdir. Bazı bölgelerde domuz eti yerine tavuk da tercih edilir.

Souvlaki kelimesinin, ortaçağ Yunancasında “şiş” anlamına gelen souvla kelimesinin küçültülmüş hali olduğu düşünülmektedir. Souvla kelimesi ise Latince subula kelimesinden türetilmiştir.

Bununla birlikte, Kıbrıs'ta souvla daha büyük et parçalarını ifade eder ve genellikle kemikli olarak metal şişlerde hazırlanır. Souvlaki ise genellikle ahşap çubuklarda daha küçük et parçalarıyla yapılır.

Tarih

Bu yemek hem eski hem de modern bir tarihe sahiptir.

Yunan kültüründe, yiyeceklerin şişlerde pişirilmesi uygulaması Bronz Çağı’na kadar uzanmaktadır. Bu durum, arkeolojik buluntular ve edebi kaynaklarla doğrulanmıştır:

- Santorini'deki şişler için oluklara sahip taş ocaklar;
- Miken Yunanistan’da souvlaki tepsileri;
- Homeros’un “İlyada”sında şişte pişirilen et parçalarından bahsedilmesi;
- Aristofanes, Ksenofon ve Aristoteles gibi isimlerin benzer tarifleri.

Modern souvlaki, 1850 yılında Orta Yunanistan'ın güneyini ziyaret eden Fransız gezgin Gustave Flaubert tarafından tarif edilmiştir. Flaubert, Yunanlıların bambu çubuklarda et parçalarını pişirdiğini gözlemlemiştir.

Bununla birlikte, souvlaki’nin geniş çapta yayılması ancak II. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleşmiştir. Souvlaki şişleri, 1960'larda fast food olarak popüler hale gelmiştir.

Souvlaki çeşitleri

Kalamaki

Kalamaki, Atina'da souvlaki’nin eş anlamlısıdır ve "souvlaki" kelimesi gündelik konuşmalarda herhangi bir tür pita dürümünü ifade etmek için kullanılır. Kalamaki, domates, biber ve soğan gibi sebzeler, sos ve limon dilimleri ile de sunulabilir.

Yunanistan’ın bazı bölgelerinde kalamaki, souvlaki ile bağlantılı değildir, örneğin Selanik. Bu bölgelerde souvlaki, Atina’da kalamaki olarak adlandırılan yemeği ifade eder.

Souvlaki merida

Merida, Yunanca’da “porsiyon” anlamına gelir. Souvlaki genellikle bir fast food olarak yenir, ancak aynı zamanda tam bir yemek olarak da servis edilebilir. Kızarmış patates, sebzeler, sos ve pita ekmeği dilimleri ile birlikte sunulur. Genellikle doğranmış domates, soğan ve tzatziki sosu bir tabakta servis edilir.

Souvlaki pitada

Souvlaki pita, ızgara souvlaki etinin hafifçe kızartılmış bir pita içine, doğranmış domates ve soğan, tzatziki sosu ve garnitür olarak kızarmış patates ile doldurulmasıyla hazırlanır. Son zamanlarda, genellikle katlanmış bir pita içinde sunulmakta, böylece bir gyro’ya dönüşmektedir.

Kıbrıs’ta souvlaki

Kıbrıs’ta souvlaki, hem şişte küçük et parçalarını hem de yemeğin kendisini ifade edebilir. Hazırlanmasında, büyük bir pita ekmeği kullanılır ve içerisine doğaçlama bir cep açılır. Bu cep içine, geleneksel olarak kuzu veya domuz eti (son zamanlarda tavuk da) konur. Kıbrıs souvlaki’sinde et biraz daha büyük parçalar halinde kesilir. Domates, salatalık ve ince kıyılmış beyaz lahana gibi sebzeler genellikle eklenir.

Son zamanlarda souvlaki adıyla şeftali köfte de sunulmaya başlanmıştır, ancak bu tamamen ayrı bir et pişirme sanatıdır. Bununla ilgili daha fazla bilgi için Kıbrıs lezzetleri yazımızı okuyabilirsiniz.

Kıbrıs Mutfağı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kıbrıs'ta ünlü peynirler nelerdir?

İlk akla gelen hellimdir—herkes onu bilir. Ama onun bir rakibi var ve giderek popülerlik kazanıyor: Anari peyniri. İşte onun hakkında yazımız.

Kıbrıs'ta meze nedir?

Bu, ana yemekten önce birçok küçük mezeden oluşan geleneksel bir sunumdur. İşte onlardan neler yapılır ve nasıl tüketilir.

Kıbrıs'ta hangi alkolleri denemeli?

İki tür geleneksel Kıbrıs içkisi vardır ve ikisi de üzümden yapılır. Ancak farklı şekilde üretilirler ve hammadde dışında hiçbir ortak noktaları yoktur. Bunlar ünlü Commandaria şarabı ve sert alkollü içki zivania.

Instagram ve Telegram hesaplarımızı takip edin!